گفت‌وگوی رووداو با فرامرز اسدی، سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در اربیل:
رووداو: با تشکر از شما آقای فرامرز اسدی، اجازه دهید با سؤالی درباره انقلاب آغاز کنیم. امروز سالروز انقلاب اسلامی ایران است. بدون شک این انقلاب در طول ۴۶ سال گذشته اهداف متعددی داشته است. تا چه اندازه این اهداف محقق شده‌اند و چه چیزهایی همچنان باقی مانده است؟
فرامرز اسدی: به نام خدا. قبل از هر سخنی، احترام خود را به مردم مهربان و مهمان‌نواز اقلیم کردستان عراق ابراز می‌کنم و همچنین از کارکنان و مدیران محترم شبکه رووداو به خاطر تلاش‌هایشان تشکر می‌کنم.
در مورد دستاوردهای انقلاب اسلامی باید بگویم که شاید نتوان در یک گفت‌وگوی کوتاه همه آنها را بیان کرد. اگر به عمق انقلاب اسلامی ایران توجه کنیم، در همان روزهای ابتدایی که مردم به خیابان‌ها آمدند، شعار اصلی آنها «استقلال و آزادی» بود. نخستین هدف بزرگ انقلاب هم همین بود که در ۲۲ بهمن محقق شد.
مهم‌ترین هدف ما استقلال و آزادی بود؛ استقلال در داخل کشور و همچنین در عرصه بین‌المللی. اگر به وضعیت پیش از انقلاب نگاه کنیم، ایران کشوری بود که در آن سیاست‌های کلان تحت کنترل خارجی‌ها بود و تصمیمات مهم درباره مردم ایران توسط بیگانگان گرفته می‌شد.
مردم ایران، ملتی نجیب و آزاده هستند که سال‌ها زیر بار این شرایط زندگی کردند. بزرگان ما با رژیم گذشته که در برخی اصول با هویت ایرانی سازگار نبود، مبارزه کردند. به همین دلیل مردم به خیابان آمدند تا آن حکومت را که در تضاد با اصول ملی ما بود، کنار بزنند. در این میان، انقلاب اسلامی ایران یکی از موفق‌ترین و مردمی‌ترین انقلاب‌های منطقه بود.
در آن دوران، جهان به دو بلوک شرق و غرب تقسیم شده بود؛ یکی آمریکا و دیگری اتحاد جماهیر شوروی. اما مردم ایران نه تمایلی به بلوک شرق داشتند و نه به غرب. آنها تنها خواستار استقلال بودند و همین استقلال را در ۲۲ بهمن به دست آوردند.
از همان روز پیروزی انقلاب تا امروز، دشمنان ما همواره در تلاش بودند تا انقلاب را از مسیر خود خارج کنند. این تلاش‌ها به‌ویژه از سوی دولت‌های غربی به رهبری آمریکا انجام شد. با این حال، به لطف خداوند، با رهبری حکیمانه امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری، این نقشه‌ها همواره شکست خورده‌اند و انقلاب اسلامی روز به روز به دستاوردهای بیشتری در زمینه‌های علمی، صنعتی و اجتماعی دست یافته است. در هر زمینه‌ای که نیاز بوده، مردم و نظام تلاش کرده‌اند و امروز پیشرفت‌های بسیاری را در بخش‌های مختلف مشاهده می‌کنیم.
رووداو: شما به موضوع مهمی اشاره کردید که با آزادی مرتبط است. گفتید مردم ایران آزاد هستند و در تهران نیز میدانی به نام "میدان آزادی" وجود دارد. آزادی در ایران در چه سطحی قرار دارد؟
فرامرز اسدی: آزادی در جمهوری اسلامی ایران در چارچوب قانون اساسی جمهوری اسلامی و همان رفراندومی است که بیش از ۹۸ درصد مردم ایران به آن رأی مثبت دادند؛ آزادی‌ای که باید در چارچوب دین اسلام و ارزش‌های ایرانی باشد.
رووداو: روابط میان اقوام ایران چگونه است؟ به‌ویژه با توجه به اینکه انقلاب اسلامی را همه اقوام ایران بر پا کردند.
فرامرز اسدی: جالب است بدانید که در جمهوری اسلامی ایران، یا بهتر بگویم در طول تاریخ چند هزار ساله این سرزمین، پیروان تمام ادیان الهی حضور داشته‌اند؛ مسیحیان، یهودیان، زرتشتیان و همچنین مسلمانان با مذاهب مختلف. از نظر قومی، ایران کشوری چندقومیتی است که در حال حاضر شامل ۱۰ قوم مختلف می‌شود که هفت قوم بزرگ‌تر و دارای پیشینه تاریخی مشخص هستند. یکی از این اقوام، قوم کرد است. وقتی درباره اقوام شناخته‌شده در تاریخ ایران صحبت می‌کنیم، قوم دوم کردها هستند. قوم اول مردم لر هستند، سپس کردها و قوم سوم نیز با عرض پوزش قوم سوم کردها هستند. در این سرزمین، همه اقوام و ادیان در کنار هم به‌صورت برادرانه و دوستانه زندگی کرده‌اند و این همزیستی همچنان ادامه دارد. البته در هر حکومتی، اقلیت بسیار کوچکی از مردم معترض یا ناراضی هستند که در جمهوری اسلامی نیز این قشر اقلیت وجود دارد، اما اینها موجودیت قابل توجهی بەشمار نمی آیند.
رووداو: روابط میان اقلیم کردستان عراق و جمهوری اسلامی ایران همیشه برقرار بوده است و بسیاری از رهبران کرد از این رابطه تمجید کرده‌اند. بعد از سفر رئیس‌جمهور ایران به عراق و اقلیم کردستان، این روابط در چه سطحی قرار دارد؟ چه پیشرفت‌هایی در این زمینه صورت گرفته است؟
فرامرز اسدی: توجه داشته باشید که روابط جمهوری اسلامی ایران و کردها از زمان پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن کاملاً نزدیک و مستحکم بوده است. البته این رابطه پیش از جمهوری اسلامی نیز وجود داشت. مطمئن باشید که در آینده هم برای صدها سال ادامه خواهد داشت؛ چراکه به هر حال ما اشتراکات زیادی با هم داریم و هیچ برنامه‌ریزی یا توطئه‌ای نمی‌تواند این دو ملت را از یکدیگر جدا کند. در طول این مدت، ما همیشه در کنار برادران کرد خود در اقلیم کردستان بوده‌ایم. همکاری‌ها و خدمات ما همواره متقابل بوده است. البته دشمنان مشترک ما همواره تلاش کرده‌اند تا این روابط را سرد کنند. به همین دلیل، هم در اقلیم کردستان و هم در ایران، کسانی که به این روابط پایبند بوده و آن را مدیریت کرده‌اند، به‌خوبی توانسته‌اند این پیوند را حفظ کنند. این روابط همچنان ادامه دارد، به‌طوری‌که بعد از سفر رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به اقلیم کردستان، این برنامه‌ها مستمر خواهند بود. همچنین، مقامات اقلیم، از جمله رئیس اقلیم، نخست‌وزیر، وزرا و سران احزاب به‌صورت هفتگی و ماهانه رفت‌وآمد دارند. در همین سال جاری، چندین بار این رفت‌وآمدها انجام شده و روابط بسیار نزدیک و گرم است.
رووداو: در چند حوزه می‌خواهم از شما سؤال کنم؛ در زمینه بازرگانی، فرهنگ و مسائل امنیتی. اما اکنون موضوعی برایم جلب توجه کرد. چطور بود که گفتید "اقلیم کردستان"؟ فکر می کنم در میان کشورهای منطقه، ایران به صراحت از اقلیم کردستان و دولت اقلیم کردستان نام می برد. درحالی‌که برخی کشورها فقط به آن "اقلیم" یا "شمال عراق" می‌گویند. چرا جمهوری اسلامی ایران همواره آن را "اقلیم کردستان" می‌نامد؟
فرامرز اسدی: چون ما کردستان، اقلیم کردستان و مردم کردستان را در امتداد تمدن و فرهنگ گسترده ایران می‌دانیم. برای ما عزیز هستند و احترام زیادی برایشان قائلیم. برخلاف برخی کشورها که دیدگاه متفاوتی نسبت به کردها دارند، ما این دیدگاه را نداریم. در ایران، استانی به نام "کردستان" داریم. در تهران بزرگراهی به نام "کردستان" داریم. از نظر فرهنگی و اجتماعی، کردها بخشی از مردم ما هستند. تعداد زیادی از مردم ایران کرد هستند و من هم خودم کرد هستم. به کرد بودن افتخار می‌کنم و خوشحالیم که بخشی از مردم ما کرد هستند. ما اقلیم کردستان را هم بخشی از ملت خودمان می‌دانیم و نگاه ما به اقلیم کردستان مانند نگاه دیگران نیست.
رووداو: آیا قصد دارید در سال جاری حجم مبادلات تجاری میان اقلیم کردستان و جمهوری اسلامی ایران به چه مقداری برسد؟ برنامه شما چیست؟
فرامرز اسدی: ببینید، من به دیدار بزرگان اقلیم کردستان رفته‌ام و با آنها صحبت کرده‌ام؛ هم با مسئولان حزبی و هم با دولتی‌ها. جمهوری اسلامی ایران برنامه دارد که روابط خود را در همه زمینه‌ها توسعه دهد. در حوزه اقتصاد هم مانعی وجود ندارد و برای ما اهمیت زیادی دارد. مقامات اقلیم کردستان، از مسئولان حزبی گرفته تا دولتی، رضایت خود را اعلام کرده‌اند و گفته‌اند که آنها هم خواهان توسعه این روابط هستند. ان‌شاءالله هر دو طرف تلاش می‌کنیم که روابط گسترش پیدا کند. هر عدد و رقمی که به دست آید، اگرچه ممکن است خوب باشد، اما هنوز در حد رضایت ما نیست.
رووداو: درباره تجارت، جمهوری اسلامی ایران در گذشته در نمایشگاه‌های بین‌المللی تجاری در اربیل، به‌ویژه در سلیمانیه، حضور فعالی داشته است. آیا در برنامه‌های آینده، نمایشگاه اختصاصی برای ایران در اربیل برگزار خواهد شد؟
فرامرز اسدی: بله، حتماً. ان‌شاءالله بعد از جشن نوروز، در اردیبهشت ۱۴۰۴ نمایشگاه بزرگی در اقلیم برگزار خواهد شد. این یکی از موضوعات مهمی بود که در اولین جلساتم با اتاق بازرگانی اقلیم کردستان و اربیل مطرح کردیم. توافق کردیم که هم با استان‌های مختلف ایران و هم با تهران و به‌طور کلی جمهوری اسلامی ایران همکاری کنیم. در سایر نمایشگاه‌ها هم شرکت خواهیم کرد و دوستان را دعوت می‌کنیم تا با ما همکاری داشته باشند و به‌طور مستقل نیز در اینجا فعالیت کنند.
رووداو: دربارۀ روابط و تردد بین جمهوری اسلامی ایران و اقلیم کردستان، سفرهایی وجود دارد. مردم اقلیم کردستان می‌گویند تسهیلاتی که اقلیم کردستان برای شهروندان ایرانی فراهم کرده، بهتر است جمهوری اسلامی ایران نیز چنین تسهیلاتی را برای شهروندان عراقی و اقلیم کردستان فراهم کند. به‌عنوان مثال، وقتی با خودروی شخصی وارد ایران می‌شوید، باید مبلغی پرداخت کنید که حدود ۲۵۰ دلار است. آیا این امکان وجود دارد که برای کاهش این مبلغ با دولت ایران همکاری صورت گیرد؟
فرامرز اسدی: در این‌باره قرار بود با استانداری‌های مرزی (گفتگو شود). شما می‌دانید در ایران سازمان‌های مختلفی وجود دارند که این موضوع مختص به مرزها و سیستم گمرکی است. جمهوری اسلامی ایران قوانینی دارد که سالانه اتخاذ می‌شوند، حتی برای خروج خود ما هم این قوانین وجود دارد. مثلاً اگر یک ایرانی در سال یک‌بار به اقلیم کردستان سفر کند، مبلغ خروجی کمتری می‌پردازد، اما در سفر دوم این مبلغ بیشتر می‌شود و در سفر سوم نیز به همین صورت. اما برای شهروندان عراقی، به‌ویژه آن‌هایی که از اقلیم کردستان سفر می‌کنند، این مبلغ ثابت است و تغییر نمی‌کند. در مورد خودرو هم باید بگویم که این موضوع جهانی است و مربوط به قوانین گمرکی ایران و مناطق مرزی است که این خودروها از آن تردد می کنند و ثبت و شماره‌گذاری می‌شوند، که نیازمند بررسی و پیگیری است.
رووداو: آیا یکی از کارهای شما نباید این باشد که برای کاهش این هزینه‌ها تلاش کنید؟
فرامرز اسدی: امروز نمی‌توانم قول بدهم که حتماً این مبلغ را کاهش می‌دهیم یا نه، اما می‌توانیم این موضوع را پیگیری و بررسی کنیم تا وضعیت را بهتر درک کنیم. اما فکر نمی کنم ۲۵۰ دلار باشد. آیا منظور شما این است که ۲۵۰ دلار برای ورود یک خودرو به ایران پرداخت می‌شود؟
رووداو: بله، من این مبلغ را شنیده‌ام، البته خودم تجربه نکرده‌ام.
فرامرز اسدی: نه، اجازه بدهید توضیح دهم. شما ۲۵۰ دلار پرداخت می‌کنید و می‌توانید تا یک سال با همان خودرو هرچند بار که خواستید در ایران تردد کنید، نه فقط یک‌بار. یعنی شما می‌توانید با خودروی خود در سراسر ایران سفر کنید، نه فقط یک‌بار، بلکه ۴ یا ۵ بار در سال. به نظر من این مبلغ چندان زیاد نیست. امروز برای کسانی که تاجر هستند و می‌خواهند با خودروی شخصی از اینجا به مشهد، یزد یا شیراز سفر کنند، این مبلغ مقرون‌به‌صرفه‌تر از کرایه خودرو یا سفر هوایی است. مثلاً هزینه بلیت هواپیما از اربیل به تهران و بازگشت ممکن است بیشتر از این باشد. اما با خودروی خود می‌توانید ۰یک ماه در ایران تردد کنید و با پرداخت ۲۵۰ دلار بارها سفر کنید.
رووداو: بعضی مواقع گفته می‌شود که تصمیم‌گیری‌هایی دربارۀ مرزهای مشترک صورت می‌گیرد، اما این تصمیمات به تعویق می‌افتد یا به‌طور کامل اجرا نمی‌شود. اخیراً توافقی میان استانداران سلیمانیه، اربیل، سنندج و ارومیه انجام شده است. آیا این جلسات به صورت منظم برگزار می‌شود؟
فرامرز اسدی: انصافاً باید بگویم این جلسات به دلیل حجم بالای کار و مشکلاتی که استانداران دارند، گاهی به تأخیر می‌افتد. اما ما با استانداران درباره این موضوعها صحبت کرده‌ایم. در حال حاضر، استانداران کرمانشاه و کردستان ایران درخواست برگزاری نشستی مشترک با استانداران اقلیم کردستان را دارند. این جلسه پس از آغاز سال نو یا بعد از ماه مبارک رمضان برگزار خواهد شد
رووداو: گاهی در فصل زمستان و هنگام بارش برف شدید، مرزها از سوی ایران بسته می‌شود، در حالی که بر اساس توافقات قبلی تنها در ایام خاص مانند نوروز، عید قربان و رمضان باید محدودیت‌هایی اعمال شود. چرا چنین تصمیماتی اتخاذ می‌شود؟
فرامرز اسدی: این تصمیمات برای حفظ جان مردم است. وسایل نقلیه سنگین، به‌ویژه کامیون‌ها و تانکرهای بزرگ، در جاده‌های کوهستانی و لغزنده خطرآفرین هستند. حتی در داخل کشور خودمان نیز گاهی به دلیل بارش برف جاده‌ها مسدود می‌شوند. هدف از این اقدامات، حفظ ایمنی رانندگان و مردم است. مقامات ایرانی این محدودیت‌ها را برای حفاظت از جان مردم اعمال می‌کنند و ما باید به این مسئله با درک و همکاری نگاه کنیم.
رووداو: در خصوص امنیت مرزی نیز توافقاتی میان ایران، عراق و اقلیم کردستان صورت گرفته است. آیا این توافقات اجرا می‌شوند و آیا نشست مشترکی برای این موضوع در اربیل برگزار خواهد شد؟
فرامرز اسدی: مرزها مشترک هستند و مسئولیت حفظ امنیت آنها بر عهده هر دو طرف است. تاکنون جلسات متعددی میان اقلیم کردستان، دولت عراق و جمهوری اسلامی ایران برگزار شده است. برخی از این توافقات اجرایی شده‌اند و برخی با کندی پیش می‌روند. ایران نیز در حال پیگیری اجرای کامل این توافقات است. جلسات در اربیل به‌طور منظم ادامه دارند و این روند متوقف نخواهد شد.
رووداو: آیا نگرانی‌های شما زیاد است؟
فرامرز اسدی: بله، امنیت برای ما خیلی مهم است؛ حتی اگر برای یک نفر حادثه‌ای پیش بیاید، اهمیت زیادی دارد. اگر یکی از کارکنان ما یا هر شخصی احساس ناامنی داشته باشد، این برای جمهوری اسلامی ایران اهمیت دارد. چرا؟ چون در این موضوع هرکس مسئولیت خود را دارد و باید آن را انجام دهد تا مردم احساس امنیت کنند.
رووداو: آیا این نگرانی‌ها به‌راحتی برطرف می‌شوند و اوضاع بهبود پیدا می‌کند؟
فرامرز اسدی: صد درصد، صد درصد. همان‌طور که تا حالا بوده، بعد از این هم ان‌شاءالله همین‌طور خواهد بود.
رووداو: تاکنون چند درصد از توافق‌ها اجرا شده است؟
فرامرز اسدی: نگاه کنید، مرحله به مرحله، دو یا سه مرحله به‌طور کامل و موفقیت‌آمیز انجام شده است. البته من عضو این کمیته نیستم و اطلاعات دقیقی ندارم، اما طبق پیگیری‌هایم، سه یا چهار مرحله کاملاً موفقیت‌آمیز بوده و به پایان رسیده است. دو یا سه مرحله دیگر باقی مانده که حتماً آنها هم اجرا خواهند شد. البته هم عراق و هم اقلیم کردستان تحت فشارهایی هستند و ما این را درک می‌کنیم، ولی به هر حال پیگیر هستیم که با روش‌های دوستانه و برادرانه این موضوع به نتیجه برسد.
رووداو: ایران همیشه در مسائل مربوط به روابط اتحادیه میهنی و حزب دمکرات و تشکیل دولت اقلیم کردستان نقش داشته است. اکنون نقش ایران در نزدیک کردن این دو حزب و تشکیل کابینه دائمی اقلیم کردستان چیست؟ در این باره چه اقداماتی انجام داده‌اید؟
فرامرز اسدی: ببینید، اول از همه باید از خداوند بزرگ و بزرگان اقلیم، به‌ویژه دو حزب بزرگ و ریشه‌دار، یعنی اتحادیه میهنی و حزب دمکرات تشکر کرد. این دو حزب همیشه مسائل را درک کرده و مدیریت کرده‌اند. ما هم به‌عنوان برادر سوم در کنار این دو برادر بوده و هستیم. اگر به تاریخ نگاه کنید، جمهوری اسلامی ایران همیشه از ابتدا تا امروز حامی اتحاد در اقلیم کردستان بوده است. چه در زمان تشکیل اقلیم و چه بعد از آن، پیشنهاد ایران همیشه بر پایه برادری و وحدت بوده است.
شما اگر از بزرگان و رهبران کرد سؤال کنید که چگونه اتحاد کردها و توافق‌های بین اتحادیه میهنی و حزب دمکرات و نیز روابط کردها با بغداد شکل گرفته است، همه اینها با دیدگاه خیرخواهانه و برادرانه جمهوری اسلامی ایران بوده است. امروز هم اگر برادران ما در اتحادیه میهنی و حزب دمکرات پیشنهادهای ما را بشنوند و طبق آن عمل کنند، می‌توانند دولت را با همکاری احزاب کوچک‌تر تشکیل دهند. این احزاب کوچک‌تر هم باید در چارچوب همکاری کنند، نه اینکه مخالفت و سرکشی کنند. چون هر روز تأخیر در تشکیل دولت، یک روز از برنامه خدمت به مردم عقب می‌افتد. بنابراین هرچه زودتر دولت تشکیل شود، زودتر می‌توان برای ارائه خدمات به مردم برنامه‌ریزی کرد و ان‌شاءالله به اهداف مورد نظر رسید که همان خدمت به مردم است.
رووداو: گفتید اگر اتحادیه میهنی و حزب دمکرات بە توصیۀ شما گوش دهند، آیا به توصیه شما گوش می دهند؟
فرامرز اسدی: احترام ما به آنها حفظ شده است. بزرگان اتحادیه میهنی و حزب دمکرات همیشه احترام جمهوری اسلامی ایران را نگه داشته‌اند و در مقابل، جمهوری اسلامی ایران نیز برای آنها احترام قائل بوده است. ما دوست و برادر هستیم و ۴۶ سال است که با هم کار می‌کنیم. بسیار عادی است که این دو برادر با هم در اقلیم کردستان و عراق همکاری کرده‌اند. گاهی اختلاف نظرهایی بین آنها وجود داشته، همان‌طور که در داخل نظام جمهوری اسلامی یا حتی درون خانواده‌ها اختلافاتی وجود دارد. در اقلیم کردستان هم این موضوع طبیعی است که دیدگاه‌ها و برنامه‌های مختلفی وجود داشته باشد. این تفاوت‌ها بین اتحادیه میهنی و حزب دمکرات هم وجود دارد، اما هیچ‌وقت به حدی نرسیده که نتوانند با هم کار کنند. همواره اختلافاتی داشته‌اند، ولی باوجود این اختلاف‌ها، برای هدف بزرگ کُردی با هم همکاری کرده‌اند.
رووداو: در مورد نقش ایران در فرهنگ و تأثیرگذاری فرهنگی بر اقلیم کردستان بگویید. ایران، خود یک امپراطوری فرهنگی به شمار می آید. بسیاری از مردم اقلیم تأثیر فرهنگ ایرانی را می‌بینند. نقش شما در ترویج این فرهنگ یا تأکید بر مسایل فرهنگی در اقلیم چیست؟
فرامرز اسدی: ببینید، خدا را شکر! وقتی من به دیدار دوستان می‌روم، می‌بینم بیشتر مسئولان و شخصیت‌های برجسته در اقلیم کردستان و در دولت اقلیم و در احزاب، فارسی بلد هستند و به فارسی صحبت می‌کنند. اگر یک ایرانی برای اولین بار به اقلیم کردستان بیاید، احساس غریبی نمی‌کند. حتی پس از یکی دو روز می‌تواند به‌راحتی به زبان فارسی در اقلیم کارهایش را انجام دهد. شما بهتر از من می‌دانید که روزانه صدها نفر از اقلیم که حتی یک کلمه فارسی بلد نیستند، به ایران سفر می‌کنند و بدون هیچ مشکلی به شهرهای مختلف ایران می‌روند و برمی‌گردند.
ما دوست داریم برای این موضوع برنامه و استراتژی داشته باشیم. به‌طور کلی، ما برادران کردمان را دوست داریم و فرهنگ ایران برای آنان فرهنگ خودی به حساب می آید. چرا؟ زیرا آنان فرهنگ ایران را فرهنگ مادر برای خود به شمار می آورند. اشتراکات ما بسیار زیاد است؛ از اشتراکات طبیعی و انسانی گرفته تا جغرافیایی، تاریخی، فرهنگی و اجتماعی. من یک‌بار از دوستان خود پرسیدم—نمی‌دانم این موضوع از تلویزیون پخش شد یا نه—گفتم بروید روابط کردها با کشورهای مختلف و سایر ملت‌ها را بررسی کنید و آن را با رابطه کردها با ایرانیان مقایسه کنید. خواهید دید که این ارتباط چقدر عمیق است. این مسئله بسیار مهم است. در بسیاری از خانواده‌ها می‌بینید که عروس یا داماد ایرانی دارند. در ایران هم همین‌طور است. این فقط در دیانا و پیرانشهر یا اربیل نیست. مثلاً اربیلی با اصفهانی، یزدی یا تهرانی و سلیمانیه با شهرهای دیگر ایران رابطه دارند. این ارتباطات بسیار گسترده است. این کار ما نیست، کار دولت هم نیست و نیازی به دخالت و اجبار ندارد.
رووداو: خیلی گسترده است، آیا منظورتان این است که باید این روند کمتر شود یا همچنان ادامه داشته باشد؟
فرامرز اسدی: نه، نه. منظور من این است که این همبستگی به سطحی رسیده که دیگر نیازی به برنامه‌ریزی ندارد. مردم خودشان یکدیگر را پذیرفته‌اند و ما هم دوست داریم این همبستگی بیشتر شود.
رووداو: می‌توانم درباره سطح علمی بپرسم؟ آیا زبان فارسی در دانشگاه‌های اقلیم کردستان به اندازه کافی برای تحصیلات عالی اهمیت دارد؟ منظورم این است که در این زمینه رضایت‌بخش است؟
فرامرز اسدی: در اقلیم کردستان، من سابقه‌ای در این منطقه دارم. با مسئولان دانشگاهی نیز بی ارتباط نبوده ام. زبان فارسی در دانشگاه‌های اقلیم تدریس می‌شود و کارگروهی با عنوان «گروه زبان فارسی» تشکیل شده است. بسیاری از دانشجویان زبان فارسی را آموخته‌اند و امروزه در بازار کار اقلیم کردستان نیاز به زبان فارسی وجود دارد. با توجه به مسئله‌ای که اشاره کردید، یعنی ارتباطات تجاری، خرید و فروش، تردد و فعالیت‌های اقتصادی، بسیاری از افراد برای همکاری با بازرگانان و شرکت‌های ایرانی باید به زبان فارسی مسلط باشند. این نیاز طبیعی است و هرچه این روابط گسترده‌تر شود، ما هم بیشتر با آن مواجه خواهیم بود.
رووداو: شاید بینندگان این سؤال را مطرح کنند که آیا این روابط میان اقلیم کردستان و جمهوری اسلامی ایران بعد از روی کار آمدن دونالد ترامپ دچار مشکل نشده است؟ آیا این مسئله تأثیری نخواهد داشت؟ محدود نخواهد شد؟
فرامرز اسدی: ببینید، روابط کردها و ایران یا روابط اقلیم کردستان با جمهوری اسلامی ایران بر مبنای وجود یا عدم وجود آقای ترامپ یا هر شخص دیگری نبوده است (در واقع این افراد نیستند که ارتباط فی مابین را بنیان گذاشته باشند). آقای ترامپ چهار سال رئیس‌جمهور بود و هر اقدام ممکن را علیه ایران انجام داد، اما همان‌طور که گفتم، این روابط قطع نشده است. جمهوری اسلامی ایران با رژیم بعثی عراق هشت سال جنگید، یک سال پیش و یک سال بعدش هم عملاً ارتباطی وجود نداشت، یعنی ده سال با عراق بدون رابطه بودیم. حال آیا در این ده سال روابط مردم کردستان با ایران قطع شد؟ آیا ارتباطات خانوادگی از بین رفت؟ خیر. حتی با وجود این که صدام تمام قدرت و نیروهایش را در مرزها به کار گرفت، این روابط قطع نشد. بنابراین، ترامپ یا بعد از ترامپ هم تأثیری بر روابط مردم اقلیم کردستان و جمهوری اسلامی ایران ندارد. البته، اگر دوست دارند دیوار مرزی در میان مرزهای ایران بسازند، اما مهم این است که قادر نخواهند بود.
رووداو: پیام شما برای مردم اقلیم کردستان به زبان کردی چیست؟ تا جایی که می‌توانید، بگویید.
فرامرز اسدی: اگر بتوانم.
رووداو: حتماً می‌توانید.
فرامرز اسدی: خیلی دوست دارم با مردم عزیز اقلیم کردستان به زبان کردی صحبت کنم. از میزبانی چندین‌ساله آنها بسیار سپاسگزارم. از خداوند متشکرم که روابط ما با آنها بسیار خوب بوده است. از همه مردم اقلیم کردستان، به‌ویژه دولت اقلیم و احزاب سیاسی کردستان، بابت همکاری‌شان تشکر می‌کنم. ان‌شاءالله در آینده نیز در کنار هم باشیم و آمدن یا رفتن ترامپ و افراد دیگر تأثیری بر روابط ما نخواهد داشت.
رووداو: بسیار ممنونم، کردی شما عالی است. سپاس فراوان آقای فرامرز اسدی، سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در اربیل. از اینکه وقت‌تان را در اختیار ما گذاشتید، سپاسگزارم.
فرامرز اسدی: ان‌شاءالله بتوانیم بیشتر با هم صحبت کنیم و روابط‌مان گسترده‌تر شود. از شما متشکرم.
نظر شما