ترامپیسم در آئینەی اندیشەی سیاسی/ صلاح الدین خدیو

سرویس ایران- صدها نفر از  ثروتمندان عمدتا آمریکایی و اروپایی در نامه‌ای سرگشاده خطاب به اجلاس داووس هشدار دادند که ثروت بیکران تهدیدی علیه دموکراسی است.

کرد پرس- آنها خواهان افزایش مالیات بر درآمدهای خود شدند و افزودند، تاثیر افراد ابرثروتمند بر ترامپ  تهدیدی برای ثبات جهانی است.

در این نامه سرگشاده به سران دولت‌ها و مقامات عالی‌رتبه جهان به این "حقیقت ناخوشایند" اشاره شده که "افراد فوق‌ ثروتمند نسبت به دیگران قدرت نفوذ بیشتری دارند" و تاکید کردند که "ثروت بیش از حد تهدیدی برای دموکراسی است".

انتشار این نامه که به ابتکار دو سازمان توسعەی oxfam و شبکەی میلیاردرهای میهن پرست تدوین شدە، همزمان با تحلیف ترامپ نقطه عطفی محسوب می شود.
حضور پررنگ میلیاردرهای کارآفرین چون ایلان ماسک، جف بزوس و ماک زاکربرگ در متن مراسم تحلیف ترامپ، عملا حضور رییسان دولت ها و رهبران سیاسی را به حاشیه برده بود.

مدافعان لیبرال دمکراسی همیشه با افتخار روی فضیلتی مهم انگشت می گذارند:
در یک دمکراسی تکامل یافته می توان از ثروت به قدرت رسید ولی عکس آن ناممکن است.
طبعا این معادله در کشورهایی فاقد کثرت گرایی سیاسی نظیر ایران برعکس است.
در اینجا حضور در مناصب و مقامات سیاسی و دولتی به قصد ثروت اندوزی قاعدەای مرسوم است.
نامەی ابرثروتمندان مورد اشاره هم نوعی هشدار و ابراز نگرانی نسبت به این وارونگی است؛
مبادا اتحاد مردان قدرت و ثروت به فقر دمکراسی و فتور نهادهای دمکراتیک بینجامد.

برخی ناظران از این منظر اجلاس داووس را هم مورد انتقاد قرار می دهند؛
داووس زمینەای مناسب برای اختلاط دولتمردان و ثروتمندان فراهم می کند و ضریب نفوذ سرمایه داران بر حلقه ها و مکانیسم های تصمیم گیری و تصمیم سازی سیاسیون را افزایش می دهد،
راهکار این دسته از میلیاردرها، افزایش مالیات بر صاحبان درآمدهای کلان است تا قدرت مردم افزایش یابد و از انحصار قدرت و ثروت در دست اقلیتی کوچک جلوگیری به عمل آید.

این راهکار ریشه ها و سوابق معتبری در تجربەی حکمروایی دمکراسی های غربی دارد.
تجربەی دولت رفاه در دهەهای پس از جنگ دوم جهانی به مثابەی قسمی سوسیالیسم پارلمانی هنوز درخشنده است.
این الگو که سوگمندانه قربانی انقلاب تاچر و ریگان و سپس لحظەی نئولیبرالی در اوان دهەی نود شد، سهمی بزرگ در بردن مبارزەی ایدئولوژیک و پیروزی بر سوسیالیسم اردوگاهی شوروی و اقمارش در شرق اروپا داشت.

صد البته بخش عمدەی پدیدەی پسرفت دمکراسی و زوال سیاست و انحراف گروه های اجتماعی از سیاست متعارف چپ و راست، معلول خصوصی سازی افراطی و نئولیبرالیسم افسارگسیخته است.
برآمدن ترامپ به عنوان تظاهر سیاسی این پدیده در چنین بستری قابل ارزیابی است.
پول پرستی و ترکیب نگاه کاسب کارانه و اقتصاد محور با سیاست قدرت، ترامپ را به سرنمون و الگوی افراطی این نگاه تبدیل کرده است.

تردیدی نیست که در رده بندی 2025 اکونومیست، معدل دمکراسی آمریکایی که هم اکنون جزو دمکراسی های معیوب دسته بندی می شود، چند پلەی دیگر هم سقوط کند.
همانطور که گفته شد در طی جنگ سرد کیفرخواست لیبرال دمکراسی غربی علیه افتدارگرایی کمونیستی متکی بر دو اصل بود:
حذف آزادی از جامعه به بهانەی ساختن ساختاری دادگر و برابری طلب و دوم ترجمەی عملی عدالت به توزیع یکسان فقر در جامعه!

این در حالیست که امروزه جناح راست حزب جمهوریخواه و ترامپیست های دوآتشه و همپالگی هایشان در احزاب راست افراطی اروپا اصراری روی ستایش آزادی و دمکراسی ندارند.
ترامپ هیچ دعوای ایدئولوژیکی با رهبران چین و روسیه ندارد و چه بسا عزم پولادین و انحصار قدرت و یکه تازی آنها را می ستاید.

با این اوصاف تعمیق و تثبیت ترامپیسم و تداوم حضور آن در قدرت می تواند تفاوت های مبنایی میان دمکراسی غربی در حال زوال و اقتدارگرایی شرقی را کمرنگ نماید.
هنر حزب کمونیست چین و دارودستەی پوتین در ترکیب یک اقتصاد مدرن با سیستم سیاسی ماقبل مدرن است.
مهارتی که شیخ نشین های جنوب خلیج فارس هم آن را از رهگذر تلفیق با سنت های بومی خود آموخته اند.
این ساختار شترمرغی سودی سرشار نصیب نخبگان حاکم، شاهزاده های حزبی، الیگارش ها و وابستگان قدرت کرده و تعداد میلیونرها و میلیاردرها را به شدت افزایش می دهد.
همزمان از این استعداد برخوردار است که در کوتاه مدت و احیانا میان مدت رضایت مردم را هم جلب کند. هرچند در افق های بلند مدت بذر نارضایتی و تغییر خود را می کارد.

نامەی هشداردهندەی مورد بحث، ابراز نگرانی در مورد این تطور و دعوت به بازگشت به سنت دولت رفاه و سوسیال دمکراسی است.
بازگشت به جهانی که در آن دگربار دو فضیلت سیاسی آزادی و برابری در دو قطب سیاست قرار گیرند و دمکراسی پارلمانی چتر حفاظت آنها شود.
آیا با ترامپ و ایلان ماسک این امر میسر می شود؟ نه!
آنچه رخ می دهد تضعیف دمکراسی و خطر بی ثباتی و تهدید صلح جهانی است.

کد خبر 2780346

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha