به گزارش کردپرس توافق میان کردها و احمد الشرع، رهبر موقت سوریه در شرایط حساسی برای دولت امضا شد. پس از موجی از خشونت در سواحل سوریه—که به گفته یک نهاد ناظر جنگی، شدیدترین خشونت از زمان سرنگونی بشار اسد در دسامبر بوده است—بیش از ۱۰۰۰ غیرنظامی، عمدتاً از اقلیت علوی، کشته شدند.
در اینجا آنچه درباره این توافق جدید می‌دانیم و اینکه چه کسانی از آن سود خواهند برد، بررسی می‌شود.
مفاد توافق چیست؟
این توافق روز دوشنبه در دمشق میان احمد الشرع، رئیس‌جمهور موقت و مظلوم عبدی، فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه ، که عملاً ارتش وابسته به اداره خودگردان کردها در شمال و شمال شرق سوریه محسوب می‌شود، امضا شد.
مفاد کلیدی آن شامل «ادغام تمامی سازمان‌های غیرنظامی و نظامی در شمال شرق سوریه تحت مدیریت دولت سوریه» است.
بر اساس این توافق، دولت سوریه کنترل گذرگاه‌های مرزی، فرودگاه‌ها و میادین نفت و گاز را به دست خواهد گرفت. در مقابل، کردها به عنوان «بخشی اساسی از دولت سوریه» به رسمیت شناخته شده و «حق شهروندی و تمامی حقوق قانونی و قانون اساسی» آنها تضمین می‌شود.
کردهای سوریه مدت‌ها تحت حاکمیت اسد با تبعیض و سرکوب روبه‌رو بوده‌اند. آنها از حق صحبت به زبان کردی، جشن گرفتن مناسبت‌های فرهنگی خود و در بسیاری از موارد حتی از حق داشتن تابعیت سوری محروم بوده‌اند.
در طول جنگ داخلی ۱۳ ساله سوریه، کردها تا حد زیادی از درگیری مستقیم پرهیز کردند و از ضعف دولت اسد برای ایجاد یک اداره خودگردان استفاده کردند.
اگرچه متن توافق جزئیات زیادی ارائه نمی‌دهد اما به نظر می‌رسد که شرط کلیدی کردها برای حفظ تشکیلات نظامی خود را تضمین کرده است.
این توافق یک نقشه راه برای اجرای مفاد موردنظر تا پایان سال جاری تعیین کرده و تلاش می‌کند «حقوق تمامی سوری‌ها برای مشارکت در زندگی سیاسی و نهادهای دولتی» را تضمین کند.
مظلوم عبدی این توافق را «فرصتی تاریخی» توصیف کرد و در شهرهای مختلف سوریه جشن‌هایی به مناسبت امضای آن برگزار شد.
طبق این توافق، کردها متعهد شدند که «از دولت سوریه در مقابله با بقایای حکومت اسد» حمایت کنند.
این توافق چگونه به دولت جدید کمک می‌کند؟
خشونت‌های اخیر در سواحل سوریه، جدی‌ترین چالش برای دولت جدید پس از وعده‌های آنها برای حفاظت از اقلیت‌های سوری بوده است.
موتلو چیویروغلو، تحلیل‌گر مستقر در واشنگتن و کارشناس امور کردها، می‌گوید که الشرع «ضرورت تعامل با کردها را برای تقویت موقعیت خود درک کرده است».
او افزود که این توافق به الشرع امکان می‌دهد «خود را به عنوان رهبری متعهد به نمایندگی از تمامی هویت‌های سوری معرفی کند».
همچنین، این توافق به مقامات جدید سوریه کمک می‌کند تا کنترل خود را بر منطقه‌ای وسیع، که به گفته فابریس بالانش، کارشناس سوریه، شامل ۹۰ درصد از میادین نفتی و منطقه حاصلخیز کشاورزی سوریه است، تثبیت کنند.
ارتش جدید سوریه از طریق این توافق، یک نیروی سازمان‌یافته و آموزش‌دیده کردی به دست می‌آورد که می‌تواند در مقابله با چالش‌های امنیتی با آنها هماهنگ شود.
منبعی در نیروهای دموکراتیک سوریه اعلام کرد که در روزهای آینده، عملیات مشترکی در صحرای سوریه برای مقابله با داعش آغاز خواهد شد.
با این حال، توافق درباره سرنوشت زندان‌های تحت اداره کردها که هزاران جنگجوی داعش را در خود جای داده‌اند، اشاره‌ای نکرده است.
اما مظلوم عبدی ماه گذشته اعلام کرده بود که دمشق خواهان کنترل این زندان‌ها است.
کردها چه چیزی به دست می‌آورند؟
از زمان به قدرت رسیدن مقامات جدید سوریه، اداره خودگردان کردها تمایل خود را برای همکاری با آنها و ادغام نیروهایش در ارتش جدید نشان داده است.
اما در جریان یک گفت‌وگوی ملی که ماه گذشته در دمشق برگزار شد، مقامات جدید کردها را از روند سیاسی کنار گذاشتند، با این استدلال که آنها از فراخوان الشرع برای تسلیم سلاح و انحلال خود پیروی نکرده‌اند.
فابریس بالانش به خبرگزاری فرانسه گفت که «نیروهای دموکراتیک سوریه قطعاً با هیئت تحریر الشام ادغام نخواهند شد». این گروه اسلام‌گرا، به رهبری الشرع، در سرنگونی اسد نقش کلیدی داشت.
با این حال، بالانش افزود که نیروهای دموکراتیک سوریه احتمالاً «در برابر داعش هماهنگی خواهند کرد» و تلاش می‌کنند از هرگونه درگیری بین دو گروه جلوگیری کنند.
نیروهای دموکراتیک سوریه در جنگ علیه داعش، شریک کلیدی ایالات متحده بود.
این توافق، که به گفته یک منبع کردی با تأیید آمریکا امضا شده است، نقش و هویت کردها را به رسمیت می‌شناسد. کردها بزرگ‌ترین اقلیت سوریه و از لحاظ نظامی، سازمان‌یافته‌ترین گروه در این کشور هستند.
چیویروغلو گفت که این توافق به این معناست که «کردها دیگر نمی‌توانند در روند شکل‌گیری آینده سوریه نادیده گرفته شوند».
گسترش نفوذ اداره خودگردان کردها در طول جنگ، آنها را در تقابل با ترکیه قرار داده است. از سال ۲۰۱۶، آنکارا و گروه‌های وابسته به آن حملات خونینی علیه مناطق کردنشین انجام داده‌اند که منجر به موج‌های گسترده‌ای از آوارگی شده است.
این توافق پس از آن صورت گرفت که عبدالله اوجالان، رهبر زندانی حزب کارگران کردستان، ماه گذشته از گروه خود خواست که منحل شود و به بیش از چهار دهه مبارزه مسلحانه علیه ترکیه پایان دهد.
ترکیه یکی از متحدان کلیدی مقامات جدید سوریه محسوب می‌شود.
خبرگزاری فرانسه
نظر شما